ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΟΥΔΟΥΝΙΟΥ
Στιγμιότυπα από την 3η Πανευρωπαϊκή Πομπή Κωδωνοφόρων που έλαβε χώρα στην Θεσσαλονίκη στις 21/02/2016. Μέτρησα 26 συμμετοχές από την Ελλάδα και τα υπόλοιπα Βαλκάνια, αν δεν μου ξέφυγε κάποια.
Η εντυπωσιακή πομπή με τους κωδωνοφόρους, από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο, ξεκίνησε από τον Λευκό Πύργο και μέσω της παραλιακής οδού, κατέληξε στην Πλατεία Αριστοτέλους, όπου κάθε ομάδα αναπαρέστησε το έθιμο του τόπου της.
Στόχος του Φεστιβάλ είναι η σύνδεση της ελληνικής παράδοσης, στα δρώμενα της κωδωνοφορίας, με τα αντίστοιχα του Ευρωπαϊκού χώρου και να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης στους σύγχρονους καλλιτέχνες, να προσεγγίσουν μέσα από την τέχνη τους και με τη δική τους δημιουργική ματιά τα εντυπωσιακά έθιμα.
 |
| Ομάδα από Βερτίσκο Θεσσαλονίκης |
Ομάδα από Βερτίσκο Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Βερτίσκο Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Βερτίσκο Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Βερτίσκο Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Βερτίσκο Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Βερτίσκο Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Βερτίσκο Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Σοχό Θεσσαλονίκης
"ΜΕΡΙΟΥ": Οι κωδωνοφόροι του Σοχού ονομάζονται "Μέριου". Το Σάββατο της Τυρινής-Καθαρά Δευτέρα παρέες μεταμφιεσμένων περιφέρονται στους δρόμους σείοντας τα κουδούνια ώστε να ξυπνήσουν οι βλαστικές δυνάμεις της φύσης. Είναι κυρίως άνδρες.
Φορούν εσωτερικά φανέλα με μανικέτια, δηλαδή πλεκτές πολύχρωμες μπορντούρες στα μανίκια και λευκό πουκάμισο με διπλωμενα μανίκια για να φαίνονται τα μανικέτια. Κατόπιν φορούν παντελόνι και πανωφόρι αμάνικο από δέρματα τράγων, χοντρές μάλλινες κάλτσες και δερμάτινα τσαρούχια. Ένα υφαντό κόκκινο ζωνάρι στηρίζει τα κουδούνια. Στο στήθος βάζουν μια πλεκτή εσάρπα με έντονα χρώματα, κυρίως κόκκινο.
Καλύπτουν το κεφάλι με το "καλπάκι" το οποίο αποτελείται από την προσωπίδα διακοσμημένη με πολύχρωμες κυκλικές λεπτές ταινίες και την κεφαλοστολή. Η προσωπίδα στο μέτωπο φέρει ένα σταυρό και τρίχες από ουρά αλόγου για μουστάκια. Το καλπάκι καταλήγει προς τα πάνω σε ψηλή κωνική κεφαλοστολή με πολύχρωμες κορδέλες χαρτιού και μια ουρά αλεπούς. Στα χέρια τους κρατούν μία γκλίτσα.
Ομάδα από Σοχό Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Σοχό Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Σοχό Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Σοχό Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Σοχό Θεσσαλονίκης
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Karlovo/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Varvara/BULGARIA
Ομάδα από Agnita/ROMANIA
Ομάδα από Agnita/ROMANIA
Ομάδα από Agnita/ROMANIA
Ομάδα από Agnita/ROMANIA
Ομάδα από Agnita/ROMANIA
Ομάδα από Agnita/ROMANIA
Ομάδα από Agnita/ROMANIA
Ομάδα από Agnita/ROMANIA
Ομάδα από Lozovik/SERBIA
Ομάδα από Lozovik/SERBIA
Ομάδα από Lozovik/SERBIA
Ομάδα από Lozovik/SERBIA
Ομάδα από Lozovik/SERBIA
Ομάδα από Lozovik/SERBIA
Ομάδα από Staro Selo/SERBIA
Ομάδα από Staro Selo/SERBIA
Ομάδα από Staro Selo/SERBIA
Ομάδα από Staro Selo/SERBIA
Ομάδα από Staro Selo/SERBIA
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
"ΓΕΡΟΙ ΚΑΙ ΚΟΡΕΛΕΣ": Στις καρναβαλικές εκδηλώσεις της Σκύρου κυριαρχούν οι μορφές του Γέρου, της Κορέλας και του Φράγκου. Σύμφωνα με τον θρύλο ένας τσοπάνης ντυμένος με τα δέρματα από τα ζώα που έχασε σε βαρυχειμωνιά εμφανίζεται στην πλατεία του χωριού τρελαμένος, φορτωμένος με τα κουδούνια από τα ζώα του, συνοδευόμενος από την γυνάικα του ντυμένη με κουρέλια. Το πιο πιθανό όμως είναι οι ρίζες της ερμηνείας να συνδεόνται με Διονυσιακές τελετές.
Στην Διονυσιακή πομπή έχει γίνει μια νεότερη προσθήκη από τους Σκυριανούς, η φιγούρα του Φράγκου, καυτηριάζοντας με αυτόν τον τρόπο του Ευρωπαίους που έβγαλαν την παραδοσιακή βράκα και άρχισαν να ντύνονται "ευρωπαϊκά".
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Σκύρο/Βόρειες Σποράδες
Ομάδα από Βώλακα/Δράμα
Ομάδα από Βώλακα/Δράμα
Ομάδα από Βώλακα/Δράμα
Ομάδα από Βώλακα/Δράμα
Ομάδα από Βώλακα/Δράμα
Ομάδα από Βώλακα/Δράμα
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
"ΤΑ ΜΠΑΜΠΟΥΓΕΡΑ": Τα Μπαμπούγερα εμφανίζονται μετά τον αγιασμό των υδάτων στις 6 Ιανουαρίου. Περιμένουν τους πιστούς έξω από την εκκλησία και τους επιτίθενται χτυπώντας τους περιπαικτικά με ένα μικρό σακίδιο με στάχτη για να ξορκίσουν το κακό. Συνεχίζουν τα πειράγματα στους δρόμους, στα σπίτια και στις ταβέρνες.
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
Ομάδα από Καλή Βρύση/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
"ΑΡΑΠΗΔΕΣ": Ο θίασος του δρώμενου η "τσέτα" αποτελείται από τους "Αράπηδες", τις "Γκιλίγκες", τους "Παππούδες" και τους "Τσολιάδες". Οι "Αράπηδες" φορούν μαύρες φλοκωτές ποιμενικές κάπες και εντυπωσιακές υψικόρυφες προσωπίδες από δέρματα αιγοπροβάτων. Στη μέση τους κρεμούν κουδούνια ή κυπριά και στο χέρι τους κρατούν ένα μεγάλο ξύλινο σπαθί.
Οι "Γκιλίγκες" (νύφες) είναι νέοι του χωριού ντυμένοι με τις παραδοσιακές γυναικείες φορεσιές. Οι "Παππούδες" φορούν παραδοσιακή γορτινή φορεσιά και οι "Τσολιάδες" φορούν φουστανέλα, πολύχρωμες μαντίλες στην πλάτη τους και στο κεφάλι μαύρη μαντίλα με κρόσσια που συμβολίζει το πένθος για την σκλαβωμέη πατρίδα.
Την τσέτα συνοδεύουν οργανοπαίχτες τοπικών παραδοσιακών μουσικών οργάνων.
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Μοναστηράκι/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
"ΑΡΑΠΗΔΕΣ": Η ομάδα που υποδύεται τους Αράπηδες ονόμαζεται "τσέτα". Άνδρες ντυμένοι με κάπες (παλαιότερα με προβιές) και κεφαλοστολές από δέρμα κατσίκας ή προβάτου. Στο κεφάλι δένουν ένα μαντήλι και κρατούν ένα ξύλινο σπαθί. Στην μέση κρεμούν κουδούνια. Την τσέτα συμπληρώνουν οι Εύζωνες (γαμπροί), οι Γκελίγκες (νύφες) που είναι νεαροί άνδρες ντυμένοι με την παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία και οι Μάνγκουδες(παλιάτσοι).
Η τσέτα στις 6 Ιανουαρίου αφού πάρει την ευλογία του παπά που έχει κάνει τον αγιασμό των υδάτων κάνει τον γύρο του χωριού χορεύοντας και και ευχόμενη ευημερία. Ο δυνατός ήχος των κουδουνιών θεωρείται ότι γίνεται για να διώξει τις κακές δυνάμεις του χειμώνα.
Με την δύση του ηλίου οι μάνγκουδες έζευαν σ' ένα αλέτρι δύο αράπηδες, που έκαναν πως όργωναν και σκόρπιζαν στάχτη σαν μια ουσία για να ξορκίσει τα κακά πνεύματα που μπορούσαν να πλήξουν την σοδειά.
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Ξηροπόταμο/Δράμα
Ομάδα από Παγονέρι/Δράμα
Στις 6 Ιανουαρίου οι τελεστές συναντιούν στις Κάτω βρύσες του χωριού το εκκλησίασμα που επιστρέφει από το αγιασμό των υδάτων και ξεκινούν όλοι μαζί για την πλατεία του χωριού.
Ομάδα από Παγονέρι/Δράμα
Ομάδα από Παγονέρι/Δράμα
Ομάδα από Παγονέρι/Δράμα
Ομάδα από Παγονέρι/Δράμα
Ομάδα από Παγονέρι/Δράμα
Ομάδα από Παγονέρι/Δράμα
Ομάδα από Παγονέρι/Δράμα
Ομάδα από Πετρούσα/Δράμα
"ΜΠΑΜΠΙΝΤΕΝ": Το δρώμενο Μπαμπιντέν έχει να κάνει με παλαιότερο εορτασμό της μαμής που γινόταν 8 Ιανουαρίου. Βασικά πρόσωπα είναι οι "χαράμηδες" με τραγόμορφη μεταμφίεση. Φορούν δέρματα κατσίκας με προσαρμοσμένα κέρατα τράγου, βάφουν το πρόσωπο με καπνιά και δένουν κουδούνια και κυπριά πάνω τους. Ο ήχος των κουδουνιών θεωρείται ότι διώχνει τα κακά πνεύματα και ξυπνά τις βλαστικές δυνάμεις της φύσης.
Ομάδα από Πετρούσα/Δράμα
Ομάδα από Πετρούσα/Δράμα
Ομάδα από Πετρούσα/Δράμα
Ομάδα από Πετρούσα/Δράμα
Ομάδα από Πετρούσα/Δράμα
Ομάδα από Πύργοι/Δράμα
Ομάδα από Πύργοι/Δράμα
Ομάδα από Πύργοι/Δράμα
Ομάδα από Πύργοι/Δράμα
Ομάδα από Πύργοι/Δράμα
Ομάδα από Πύργοι/Δράμα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Νικήσιανη/Καβάλα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Αγναντερό/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Μητρόπολη/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Παλαμάς/Καρδίτσα
Ομάδα από Γόννοι/Λάρισσα
Ομάδα από Γόννοι/Λάρισσα
Ομάδα από Γόννοι/Λάρισσα
Ομάδα από Γόννοι/Λάρισσα
Ομάδα από Γόννοι/Λάρισσα
Ομάδα από Μεσοπόταμος/Λέσβος
Ομάδα από Μεσοπόταμος/Λέσβος
Ομάδα από Μεσοπόταμος/Λέσβος
Ομάδα από Μεσοπόταμος/Λέσβος
Ομάδα από Μεσοπόταμος/Λέσβος
Ομάδα από Μεσοπόταμος/Λέσβος
Ομάδα από Λιβάδι/Ολύμπου
Ομάδα από Λιβάδι/Ολύμπου
Ομάδα από Λιβάδι/Ολύμπου
Ομάδα από Λιβάδι/Ολύμπου
Ομάδα από Λιβάδι/Ολύμπου
Ομάδα από Λιβάδι/Ολύμπου
Ομάδα από Έδεσσα/Πέλλα
Ομάδα από Έδεσσα/Πέλλα
Ομάδα από Έδεσσα/Πέλλα
Ομάδα από Έδεσσα/Πέλλα
Ομάδα από Έδεσσα/Πέλλα
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
"ΜΠΑΜΠΟΥΓΕΡΟΣ": Στο δρώμενο των "Μπαμπούγερων" συμμετέχουν την Κυριακή της Τυρινής, Καθαρά Δευτέρα, νέοι του χωριού που φορούν επεξεργασμένα δέρματα αιγοπροβάτων και στη μέση κρεμούν κουδούνια και κυπριά. Στον ώμο φορούν σάλι στολισμένο με φλουριά, χρυσές κορδέλες και κρόσσια. Στο κεφάλι φορούν τη "Μπαμπούσαρκα", μια μαύρη υψικόρυφη κεφαλοστολή που καλύπτει το πρόσωπο και ξεπερνά το ένα μέτρο. Είναι στολισμένη με χάντρες, κορδέλες και κρόσια ενώ στην κορυφή της έχει πολύχρωμα μαντήλια.
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Ανθή/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Βαμβακόφυτο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Ομάδα από Φλάμπουρο/Σέρρες
Τα κείμενα ελήφθησαν από την ιστοσελίδα
"ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΟΥΔΟΥΝΙΟΥ" http://bellroads.gr/
όπου γίνεται αναλυτική περιγραφή των εν λόγω εθίμων.
